Verborgen emoties
Vandaag gingen Anja en ik samen op pad. Zij was een week of 6 geleden bij me gekomen met klachten van overspannenheid, oververmoeidheid en lichte somberheid. ‘De afgelopen dagen gaat het heel goed’, zegt ze. Weer aan het werk, ik slaap goed en ik ben eindelijk begonnen met afvallen. Alles gaat eigenlijk prima.' Terwijl ze vertelt, hoor ik hoe hoog haar adem zit, wat me in eerdere sessies ook al is opgevallen en waar we met oefeningen aan hebben gewerkt. Ze klinkt schril, buiten adem, de woorden zijn afgepast en ze heeft flink de pas erin zitten.
Ik wijs haar hier op en ze zegt haar adembeweging niet verder te voelen dan tot iets boven haar borstgebied. Ze staat open voor een oefening en tegelijkertijd voel ik haar weerstand en dat spreekt ze ook uit. ‘Het gaat zo goed, zo wil ik het houden. Ik wil me niet verdrietig voelen omdat dat mij niet helpt. Als ik me niet fijn voel, ga ik eten en ik ben nu net goed bezig met afvallen.'
Anja’s kijk hierop is niet uitzonderlijk. Verdriet en boosheid worden meestal ‘negatieve emoties’ genoemd en zo worden ze ook dikwijls ervaren. In ieder geval als iets waar je zo snel mogelijk van af zou moeten. Want je wil je toch niet ellendig voelen? Ik zal de laatste zijn die beweert dat het ervaren van diep verdriet, frustratie en boosheid altijd fijn of makkelijk is. Maar emoties zijn er volgens mij niet voor niets en het helpt mij steeds weer om emoties te zien als boodschappers. Een grens is overschreden (boosheid), iets of iemand heeft je geraakt, is nabij gekomen (verdriet) of je ervaart een obstakel waar je niet omheen kunt (frustratie). We betalen een hoge prijs voor het onderdrukken van onze emoties. Niet alleen omdat we de boodschappen die we ontvangen niet horen, maar ook omdat we ons niet alleen voor de zogenaamde ‘negatieve’ emoties kunnen afsluiten. Zonder het door te hebben sluiten we ons ook af van positieve emoties en gevoelens, zoals dankbaarheid, blijdschap, levendigheid, ontroering en enthousiasme, wat resulteert in matheid, onverschilligheid en uiteindelijk zelfs depressie of apathie. Het put ons uit, omdat de ervaringen waarvan we voorheen energie kregen en ons vreugde gaven, niet meer binnenkomen.
'Now I will do nothing but listen'
- Walt Whitman
Ik vraag Anja met haar aandacht te gaan naar die plek in haar lichaam die haar aandacht trekt. Waar ze mogelijk een verkramping voelt, een prikkeling, warmte, kou, een verdichting of wat dan ook. Vrijwel tegelijk met mijn vraag komen er al tranen. Haar aandacht is bij haar hartgebied en ze doet onmiddellijk een poging om het te begrijpen, te verklaren en aan mij uit te leggen waar dit verdrietige gevoel voor staat. Ik leg uit dat als we er over gaan praten, ze weer weg gaat van haar gevoel, en de boodschap die ze zou kunnen krijgen, haar niet meer kan bereiken. In plaats van ‘praten over’, stel ik haar voor een connectie te gaan maken tussen haarzelf en haar hartgebied. Als een soort e-mailverbinding. ‘Het helpt om je adem er naar toe te sturen, zonder het verdrietige gevoel te willen veranderen of op te willen lossen. Vervolgens zou je een vraag kunnen stellen: Hart, is er iets wat je mij met dit gevoel zou willen vertellen?’ Ik vraag Anja de tijd te nemen om te gaan lopen met deze vraag aan haar hart. Na een aantal minuten komt het woord ‘beklemming’ naar boven en daarna de associatie met de beklemmende relatie die ze heeft met haar moeder. Ze voelt nu vooral frustratie, en ook boosheid. Haar moeder is altijd heel claimend geweest en heeft regelmatig haar grenzen overschreden. Het verdriet wat ze in eerste instantie voelde, voelt nu veel meer als boosheid. Naar haar moeder maar ook naar zichzelf, omdat ze het steeds heeft laten gebeuren.
De oefening bracht Anja -zonder tussenkomst van haar denkende geest- in contact met de werkelijke emotie die verborgen zat onder de oppervlakkige emotie. Ze ervaart direct al iets meer ruimte. De komende week neemt ze zich voor iedere dag even contact te maken met haar hart. Open naar wat het haar nog meer te vertellen heeft...
